We hebben een nieuwe versie van de Widget API gelanceerd. Vanaf nu kan je vanuit urls van kaarten, grafieken en tabellen selecties aanpassen en meer.
Meer Graphics, meer Team, meer Verkiezingen in 2022
We zijn 2023 ingerold en het eerste volle jaar dat LocalFocus een onderdeel was van ANP zit erop. Wat deden we (onder andere) in 2022 bij ANP/LocalFocus?
Graphics Regio en Graphics Landelijk naar record
Het datateam van ANP/LocalFocus heeft dit jaar bijna 1.650 nieuwsonderwerpen voor jullie uitgezocht en klaargezet, waarvan bijna 300 regionaal uitgesplitst. Van neerslagtekort, plofkraken, tot de komst van de valse wolfspin. Dat is een record! De groei zit in landelijk datanieuws, iets wat we vóór de overname door ANP minder deden. Met deze onderwerpen zijn ruim 4.150 kaarten, grafieken en tabellen door Nederlandse nieuwsmedia gepubliceerd. Lekker bezig dataredactie!
Lees meer over de Nieuwsdienst van ANP/LocalFocus
Nieuwe teamleden
Er zijn afgelopen jaar ook een aantal (nieuwe) ANP’ers aangehaakt bij het team rondom ANP/LocalFocus: Jeroen, Anne Lisa, Ruben, Gunnar, Manon en Ari! Een mooie mix van datajournalisten en developers waarmee we toffe datatools kunnen bouwen!
Nog ideeën voor jouw dataprojecten op maat?

Verkiezingen (3x)
Het was een van de drukste jaren voor het ANP-verkiezingsteam. In maart waren de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen (o.a. NOS). In juni werden we gevraagd door The Canadian Press om voor de verkiezingen in Ontario (Canada, o.a. Globe and Mail) interactieve kaarten te leveren en in oktober mochten we hetzelfde doen voor Quebec (o.a. La Presse).
Verkiezingentools van ANP/LocalFocus ook in Canada
We mochten met ANP/LocalFocus naar Canada 🇨🇦 om ook daar onze verkiezingenvisualisaties uit te rollen, en dat was gaaf!
Voor Nederland en België hebben we al ruim 10 verkiezingen gedaan, maar nu werden we gevraagd door The Canadian Press om voor Canada hetzelfde te doen.
Op 2 juni waren daar verkiezingen voor het Parlement van Ontario, een provincie met 15 miljoen inwoners. We leverden aan klanten van Canadian Press de verkiezingenvisuals voor op hun websites. Hierop liepen uitslagen automatisch binnen. De tool konden afnemers zelf aanpassen; denk aan labels, vormgeving, kleuren, selecties, etc.
We draaiden onder andere op The Globe and Mail en op sites van Rogers Media (o.a. CityNews Toronto) en Village Media (o.a. BarrieToday).
Tijdens de uitslagenavond zat het ANP/LocalFocus IT-team “gewoon in Nederland”, maar collega Jelle was wél in Toronto als eerste communicatielijn.
Het is natuurlijk prachtig om te zien dat onze software ook buiten Europa werkt. Het ging goed en was erg tof om te doen! Verdere plannen? De verkiezingen in Quebec in oktober staat al op onze planning.
10 augustus 2021 | Hoe vind je verhalen in een dataset?
Wat: Online workshop ‘Hoe vind je verhalen in een dataset?’
Waar: Zoomcall. Je krijgt een link toegestuurd op de dag zelf. Verdwenen in je mailbox? We posten ‘m op 10 augustus tijdelijk ook in deze blog.
Voor wie: Iedereen
Tijd: Dinsdag 10 augustus 2021 van 16:00 tot 16:30
Kosten: Geen
Link naar Zoomcall: https://t.localfocus.nl/?4bc113a
Van het ‘interviewen’ van een dataset tot ‘newsy rekenen’ in een spreadsheet: op dinsdag 10 augustus geeft datajournalist Yordi in een half uurtje praktische tips en tricks over hoe je verhalen kunt vinden in een dataset (en waar je überhaupt cijfers kunt vinden).
1 juni 2021 | Webinar ‘Vrij tekenen op een kaart’
Wat: Online workshop ‘Vrij tekenen op een kaart’
Waar: Zoomcall. Je krijgt een link toegestuurd op de dag zelf. Verdwenen in je mailbox? We posten ‘m op 1 juni tijdelijk ook in deze blog.
Voor wie: Iedereen
Tijd: Dinsdag 1 juni 2021 van 16:00 tot 16:30
Kosten: Geen
Link naar de webinar (Zoom): https://t.localfocus.nl/?038461e
Wist je dat je niet per se statistieken nodig hebt om een landkaart te maken? Denk aan de locatie van een ongeluk, een afgesloten gebied of de route van een optocht door de stad: met LocalFocus zet je dit soort nieuwsgebeurtenissen eenvoudig op de kaart. Op dinsdag 1 juni demonstreert Yordi in een half uurtje hoe je vrij kunt tekenen op de blanco wereldkaart in de kaartenbouwer. Iconen, lijnen en vlakken komen aan bod, net zoals de mogelijkheid foto’s en video’s aan iconen toe te voegen. Daarnaast is er extra aandacht voor de nieuwe feature waarmee je luchtfoto’s als onderlaag kunt gebruiken.
Online workshop: Help! Data is zeg maar (niet) echt mijn ding
Wat: instapcursus datajournalistiek (online)
Wanneer: Donderdag 6 mei van 13:00 tot 15:00
Waar: Zoom. De ochtend van de cursus sturen we je de link.
Voor wie: Journalisten, mediamakers en vormgevers
Kosten: €242 (incl. BTW) per deelnemer
Iets voor jou? Meld je dan hier aan!
Of je het nou leuk vindt of niet: als verhalenverteller (in spé) ontkom je er bijna niet aan om cijfers te gebruiken. Maar waar vind je relevante gegevens en hoe vind je het verhaal in zo’n cijferbrij? En hoe kun je deze snel visualiseren met grafieken en kaarten om je boodschap over te brengen? Tijdens de kennismakingscursus ‘Help! Data is zeg maar (niet) echt mijn ding‘ leer je spelenderwijs werken met cijfers door ze zelf te gaan verzamelen, ‘interviewen’ en visualiseren. Werken met data is bovenal een mindset, dus behalve je laptop, pen en papier zijn er geen hulpmiddelen nodig. Heb je vragen over deze training? Neem dan contact op met Yordi Dam > yordi@localfocus.nl
Zes lessen uit tien verkiezingvisualisaties in acht jaar tijd
Dit jaar draaien de uitslagengraphics die we maakten voor de Tweede Kamerverkiezingen bij onder andere NOS, NU.nl, NRC, 1Limburg, Omroep Brabant en De Stentor. Op verkiezingswoensdag werden de graphics gezamenlijk 3,5 miljoen keer bekeken. Op donderdag tikten we zelfs de 20 miljoen pageviews aan! Het eindproduct is dus overal te zien. Deze blogpost geeft je een kijkje in de keuken. Dit is wat er gebeurt aan de achterkant van de tool.
————————-
Het is kwart over tien ‘s avonds en LocalFocus-programmeur Erik zit met zijn laptop op schoot tussen de televisietechnici in een schakelwagen. De kar staat pal naast het Haagse stadhuis, dat Omroep West heeft uitgekozen als decor van de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Langzaam maar zeker druppelen via het ANP de eerste verkiezingsuitslagen binnen. Het persbureau heeft en soort ‘doorgeefluik’ van data gemaakt waar bedrijven zoals wij gebruik van kunnen maken.
De cijfers die Erik aan de achterkant van het systeem binnen ziet komen moeten automatisch omgevormd worden in staafjes. Spannend; het is de eerste keer dat we dit doen en de graphics staan zowel op de site van de omroep als op een scherm voor de live televisie-uitzending. Refresh. Uit de onderkant van het scherm beginnen roze en blauwe balkjes te groeien: de percentages per partij stromen binnen. Refresh. Nieuwe uitslagen. Refresh. Nog meer gemeenten. Refresh. De presentator tikt a la Herman-de-Schermman op zijn display, de schakeltechnicus naast Erik schakelt over naar een andere gemeente waarvan de cijfers binnen zijn. Dat het helemaal geen volautomatisch touchscreen is maakt niet uit, het doel is bereikt.
De uitslagentool in 2014
De kans is groot dat je in de afgelopen jaren met onze verkiezingsvisuals in aanraking bent gekomen. Tot nu toe toverden we de uitslagen van twee gemeenteraadsverkiezingen (2014 en 2018), twee Provinciale Statenverkiezingen (2015 en 2019), twee referenda (2016, 2018), de Europese stembusgang en een uitstapje naar België (beiden 2019) om in kaarten, lijnen, staven en bollen. De Tweede Kamerverkiezing van dit jaar is de tweede nationale verkiezing (na 2017), en de tiende stembusgang die we sinds onze oprichting in 2013 coveren.
Overzicht van verkiezingen die we hebben gecoverd
Waar we in 2014 begonnen met slechts een handjevol bar charts in de browser maken we nu tientallen tools voor een reeks landelijke en regionale media. De staafdiagrammen zijn er nog steeds, al zorgen kaarten op gemeenteniveau, een coalitiebouwer en een handige mobile first navigatie voor het complete plaatje in een makkelijk te gebruiken graphic.
Om tot dat eindresultaat te komen hebben we een hoop geprobeerd, getest, bijgeschaafd en wéér bijgeschaafd. Deze zes lessen trekken we uit tien verkiezingen in acht jaar tijd.
1. Zorg (op tijd) voor de datafeed
Een aantal gebeurtenissen kun je nadat de stembussen om 21:00 sluiten al uittekenen: Schiermonnikoog, Vlieland of Rozendaal zijn de Snelste Tellers, daarna begint het Grote Wachten. Op verkiezingsdag (en de dag erna) lopen alle uitslagen binnen via persbureau ANP. Dit is de enige databron op dat moment. De Kiesraad komt pas weken later met de officiële uitslag. Het ANP biedt die data aan via een API, wat ervoor zorgt dat wij razendsnel de nieuwste uitslagen in onze visuals kunnen tonen. Goed testen is daarbij belangrijk: welke cijfers komen binnen en hoe is de boel gestructureerd? Hoe worden partijen aangeduid, en hoe zit dat met partijen die niet meer bestaan? Wat gebeurt er als er per ongeluk 151 zetels worden doorgegeven, terwijl er toch echt maar 150 in de Tweede Kamer zijn (true story)? Om dit in de vingers te krijgen beginnen we maanden van te voren al met het bestuderen van de data en het inladen van testdata in de tool. Als alles goed gaat, hoeven wij op verkiezingsdag namelijk niets te doen. Hooray for automatisation!
2. Zorg dat de tool qua flow laagdrempelig is
LocalFocus maakt uitslagentools die door veel verschillende titels worden gebruikt. Hoewel iedere graphic een eigen lik verf krijgt en een andere focus heeft – waarover later meer – hebben ze één ding gemeen: ze moeten voor een breed publiek te gebruiken en te begrijpen zijn. Daarom gaan we bij het schetsen van de tool uit van een heldere ‘flow’. Ofwel; hoe navigeer je tussen de verschillende soorten cijfers? Hoe bekijk je de uitslagen van een gemeente? Hoe switch je van ‘niveau’, van gemeente naar provincie bijvoorbeeld? Dat klinkt misschien complex. Toch is de uiteindelijke opzet van de tool in slechts een paar vensters te vangen.
Eerste schetsen van de verkiezingstool
3. Geef titels zelf de regie over de look en teksten…
In principe maken we maar één uitslagentool, die bij meerdere media op de site staat. Toch is het belangrijk dat de graphic goed bij een titel past – qua huisstijl en tone of voice bijvoorbeeld – en zo een eigen look and feel krijgt. Daarom is de tool op zo’n veertig verschillende punten aan te passen. Van partijnamen tot kleuren van de knoppen, van tekstjes in de tickerbalk tot de kleur van de icoontjes die een stijging of daling aangeven.
De oranje bolletjes geven punten aan die te customizen zijn
4. …en maak het ze daarbij zo makkelijk mogelijk
Geen gedoe met code, geen uitgebreide interface, maar gewoon een simpele Google Sheet. In die spreadsheet kunnen gebruikers zelf wijzigingen doorgeven, bijvoorbeeld als ze een andere partijkleur willen of alle teksten willen vertalen naar het Frysk. Die sheet is gekoppeld aan de uiteindelijke visual, zodat alle betrokken direct kunnen zien wat er veranderd is. En, voor ons ook wel belangrijk, wij daar niet tussen hoeven te zitten.
De Google sheet waar redacteuren wijzigingen in doorvoeren
5. Regionaliseren? No problemo
Ook bij de Tweede kamerverkiezingen is regionaliseren een belangrijk onderdeel. Lezers van Omroep Brabant zijn waarschijnlijk eerder geïnteresseerd in een kaart met de uitslagen van Brabantse gemeenten dan van heel Nederland. In een artikel over het stemgedrag in Apeldoorn wil je meteen de uitslagen van die gemeente zien. Om dat makkelijk te maken hebben we een ‘wizard’ (een soort selectietooltje) gemaakt waarmee redacteuren zelf zo’n uitsnede kunnen maken en die specifieke weergave door kunnen plaatsen op hun site.
De ‘regiowizard’. Magic!
6. Maak de tool en de data(bron) multifunctioneel
De uitslagendata van het ANP stroomt toch al de online graphics binnen; waarom zouden we ze dan niet op andere manieren gebruiken? Tijdens eerdere verkiezingen hebben we webgraphics ook gebruikt voor tv. Voor deze stembusgang bouwden we een exportfunctie van de data waarop snel analyses op gemeenteniveau te draaien zijn. Over de winnaars en verliezers bijvoorbeeld, of ‘kiezersbolwerken’.
1st of april 2021 | Webinar ‘Finding stories in European data ‘ (en)
What: Online workshop ‘Finding stories in European data’
Where: Zoomcall. We’ll send you the link via e-mail on the day of the workshop
Who: This workshop is open for all levels
When: Thursday the 1st of april 2021, 16:00 – 16:30/4 – 4:30 PM (UTC/GMT +2:00)
Costs: Free
Link to the Zoom-call: https://t.localfocus.nl/?
Password: data
Let’s go from LocalFocus to GlobalFocus! On thursday the 1st of april data journalist Yordi will zoom out for a bit and look for interesting data on a European level. From corona stats to economic key figures and climate- and CO2-data: what data is available? What are useful sources? And interesting tools?
30 maart 2021 | Webinar ‘Verhalen vinden in Europese cijfers’ (🇳🇱)
Wat: Online workshop ‘Verhalen vinden in Europese cijfers’
Waar: Zoomcall. Je krijgt een link toegestuurd op de dag zelf. Verdwenen in je mailbox? We posten ‘m op 30 maart tijdelijk ook in deze blog.
Voor wie: Iedereen
Tijd: Dinsdag 30 maart 2021, van 16:00 tot 16:30
Kosten: Geen
Link naar de Zoom-call: https://t.localfocus.nl/?
Laten we even uitzoomen en van LocalFocus naar GlobalFocus gaan! Op dinsdag 30 maart gaat datajournalist Yordi namelijk met je op zoek naar toffe cijfers op Europees niveau (die uiteraard ook over Nederland gaan).Van coronastats en economische groeigegevens tot klimaatdata en CO2-cijfers: wat wordt er zoal geteld? Wat zijn handige bronnen? En nuttige tools?
16 feb. 2021 | Webinar ‘Verschillende kaartsoorten combineren’
Wat: Online workshop ‘Verschillende kaartsoorten combineren’
Waar: Zoomcall. Je krijgt een link toegestuurd op de dag zelf. Verdwenen in je mailbox? We posten ‘m op 16 februari ook tijdelijk in deze blog.
Voor wie: Iedereen met een LocalFocus-account. Heb je dit nog niet? Registreer je hier gratis.
Tijd: Dinsdag 16 februari 2021, van 16:00 tot 16:30
Kosten: Geen
Link webinar (va. 15:45 open): https://t.localfocus.nl/?0d8bfd2
Met de kaartenbouwer van LocalFocus combineer je eenvoudig verschillende soorten kaartlagen. Denk aan een kaart met cijfers per gemeente waar je voor de duidelijkheid ook provinciegrenzen op aangeeft. Of een kaart met spoorlijnen in Nederland gecombineerd met de stations op het net. En een vlakkenkaart met cijfers per provincie, waarbij iconen een stijging of daling aangeven. In een half uurtje leert datajournalist Yordi uit hoe je kaartlagen kunt stacken en hoe je zorgt voor een strak design, zodat jouw lezer in één oogopslag ziet waar het over gaat.