Onderzoeksjournalistiek – Localfocus blog

Hoe gebruik je de oren en ogen van je lezers tijdens de coronacrisis?

Het dagelijks leven wordt flink omgegooid vanwege de coronamaatregelen. Iedereen die kan werkt thuis. Zowel buurtcafés als chique restaurants openen afhaalloketten of gaan bezorgen. De yogastudio om de hoek biedt virtuele lessen aan en alle evenementen worden afgelast.

Met Mapgather verzamel je informatie van je lezers op de kaart, zoals bijvoorbeeld over alle ontwikkelingen die ik hierboven heb beschreven. Dit is waardevolle informatie die je niet snel op een andere manier kan verzamelen, en de ogen en oren van jouw publiek helpen je dus!

Zo creëer je niet alleen snel een overzicht van nieuwe initiatieven in jouw regio, maar verzamel je bijvoorbeeld ook foto’s ook van lezers (en hun coronadagbesteding). Het mooie is dat iedereen zo’n kaart maken, of je nu van de media bent, een gemeente of van een andere organisatie.

image (1) — De Mapgather-kaart van RTV Utrecht

RTV Utrecht startte al een tof initiatief. De omroep verzamelt foto’s van bijzondere situaties tijdens de coronacrisis op de kaart. Van uitgestorven pleinen tot nieuwsgierige huisdieren tijdens het thuiswerken. Hun verzamelkaart is hier te zien.

Een project starten is simpel: jij bedenkt wat je aan jouw publiek wil vragen en de bezoekers van jouw website voegen reacties toe. Je kunt Mapgather op veel verschillende manieren inzetten. Eerder lanceerde LocalFocus samen met de regionale omroepen het Meldpunt Onveilig Verkeer en vroeg RTV Oost haar lezers bijvoorbeeld om activiteiten op de kaart te zetten tijdens Open Monumentendag.

Zelf aan de slag? Maak gratis je eerste crowdsourcekaart

Heb je een goed idee? Dan horen wij die graag. We kunnen je ook helpen bij het maken van je eerste crowdsourcekaart. Stuur een mailtje naar jelle@localfocus.nl, dan bellen wij je zo snel mogelijk terug. In deze tutorial vind je alvast een antwoord op veel vragen.

Dit ontdekten we tijdens onze zoektocht naar asbest in Nederland

Het was jarenlang een wondermiddel, nu zijn we het in Nederland liever kwijt dan rijk: asbest. Ooit leek het perfect om mee te bouwen (want stevig, isolerend en brandwerend) en daarom zit de stof in talloze daken van huizen, schuren, loodsen en scholen. Maar als als je (te) veel van deze microscopisch kleine stofdeeltjes inademt, kun je op lange termijn ernstig ziek worden.

Het asbestprobleem bezorgt de politiek heel wat kopzorgen. Vorig jaar werd flink gesteggeld over een mogelijk verbod op asbestdaken. Dat voorstel sneuvelde uiteindelijk. Het nieuwe plan: een fonds met leningen voor mensen die van hun asbestdak af willen.

Met behulp van het Stimuleringsfonds voor Onderzoeksjournalistiek dook LocalFocus in verschillende asbestcijfers. Daarbij deden wij enkele ontdekkingen:

75 miljoen euro aan subsidiegeld, bestemd voor het verwijderen van asbestdaken, kwam vooral in agrarische gemeenten terecht.

2. Meer dan de helft van dat subsidiegeld werd verdeeld in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel.

3. Opvallend genoeg is in bijna de helft van de gemeenten onduidelijk hoeveel asbest er op de daken ligt.

4. Gemiddeld eens in de twee dagen is er in Nederland sprake van een asbestbrand: brand in een gebouw waar asbest aanwezig is. In veel gevallen komt er asbest vrij. In de regio’s Twente en Groningen gaat relatief het vaakst een asbestpand in vlammen op.

Onder meer het AD, 1Limburg en RTV Oost gingen met deze cijfers aan de slag en zoomden in op hun eigen regio.

Benieuwd naar één van de verhalen of naar de cijfers over je eigen regio? Hier vind je ons onderzoek naar het subsidiegeld, op deze kaart zie je hoeveel asbest er in jouw gemeente ligt en in deze publicatie lees je alles over asbestbranden.

Deze onderzoeken zijn uitgevoerd met steun van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek en verschenen eerder in de Nieuwsdienst van LocalFocus. Andere projecten in het kader van deze subsidie zijn het Meldpunt Onveilig Verkeer en ons onderzoek naar ernstige bodemvervuiling met Follow the Money.

Wil je op de hoogte blijven van al onze onderzoeksprojecten en ander tof datanieuws? Meld je dan hier aan voor Yordi’s nieuwsbrief.

Op zoek naar ‘gore grond’ in 41 regio’s: hoe pak je dat aan?

Hoe vind je ondergrondse vervuiling die met het blote oog niet te zien is? En bovendien ook nog op verschillende plekken en op verschillende manieren bijgehouden wordt? Door middel van een online speurtocht langs 41 overheidssites, tientallen informatieverzoeken en talloze bronnen hebben we samen met onderzoekssite Follow The Money de ‘gore grond’ in Nederland in kaart gebracht.

Deze zogeheten ‘spoedlocaties’ zijn zo vervuild dat ze gevaarlijk kunnen zijn voor mensen of de natuur, of omdat ze bijvoorbeeld via het grondwater schadelijke stoffen kunnen verspreiden. Het is dan ook vrij essentieel om te weten of er zo’n locatie bij jou in de buurt ligt. Toch is daar in veel gevallen niet zo makkelijk achter te komen. Lang niet iedere gemeente of provincie publiceert namelijk een lijst of kaart met vervuilde locaties. En dat terwijl deze overheden nota bene wettelijk verplicht zijn om duidelijk te communiceren over de plekken die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Genoeg reden voor LocalFocus en FTM om deze plekken wél op de kaart te zetten. Uiteindelijk vonden wij ruim vierhonderd locaties waar volgens de laatste informatie nog sprake is van een risico. Daarvan vormen er 55 een gevaar voor mensen.

Puzzelstukjes
Met een team van vier journalisten hebben we de websites van de 41 betrokken regionale overheden afgespeurd naar gegevens over ‘gore grond’. Met al die losse puzzelstukjes wilden we vervolgens een landsdekkend overzicht van spoedlocaties maken. Maar staat er wel een lijst online? Een kaart? Iets? We ontdekten dat slechts tien van de 41 organen een openbaar en up-to-date overzicht op hun site hebben staan. De overige partijen hebben we per mail of telefoon nogmaals gevraagd deze informatie te delen. Dat ging in sommige gevallen vrij rap – de gemeenten Groningen, Breda en Venlo stuurden de lijst na één dag op – terwijl de gemeente Den Haag ruim drie maanden op zich liet wachten. Alleen Tilburg leverde helemaal geen gegevens.

Van iedere partij hebben we geteld hoeveel dagen het duurde tot we een reactie kregen. De ene gemeente of provincie komt beter uit de verf dan de andere: de wachttijd varieert van nul tot wel 105 dagen.

Uiteindelijk wisten we bij veertig organen evenzoveel adressenlijsten los te peuteren. Maar om deze stukjes tot een smooth puzzel samen te doen smelten waren nog wel wat stappen nodig. We kregen weliswaar een aantal fraaie Excelsheets, maar ook screenshots, pdf’s, lijstjes in e-mails, Wordbestanden en screenshots van Wordebestanden als afbeeldingen in mails. Bloed, scrapes en tranen, maar wel met resultaat. Dit ontdekten we:

Meer dan vierhonderd ernstig vervuilde plekken in Nederland vormen nog altijd een risico, waarvan 55 locaties volgens de laatste informatie voor mensen gevaarlijk zijn.
Eigenlijk zou dat risico volgend jaar ingedamd moeten zijn, maar dat gaat in ieder geval voor een deel niet lukken. Rijkswaterstaat denkt dat 170 locaties ook na die tijd nog niet opgeruimd zijn en dat daar flink wat extra kosten mee gepaard gaan.
Gemeenten en provincies hebben afgesproken om duidelijk over deze risicoplekken te communiceren, maar bij slechts een kwart van de 41 verantwoordelijke regio’s konden wij een up-to-date overzicht (van 2018 of later) online vinden.
Bovendien konden we bij 273 gevallen van ernstig vervuilde grond aan de hand van de verstrekte informatie niet bepalen of het risico inmiddels weggenomen is of niet.

Hier lees je het artikel dat we samen met Follow The Money schreven. Via onze Nieuwsdienst konden ook andere media met deze gegevens aan de slag. Onder andere NH Nieuws en Omroep Brabant schreven over de situatie in hun regio.

Meldpunt Onveilig Verkeer gesloten: dit ontdekten we

Ruim zestienduizend meldingen en 77 duizend stemmen: met het Meldpunt Onveilig Verkeer hebben we, samen met de dertien regionale omroepen, een schat aan data over onveilige verkeerssituaties verzameld. Vanaf vandaag presenteren de omroepen de belangrijkste inzichten over het verkeer in hun regio.

Dit zijn de belangrijkste landelijke inzichten die LocalFocus door haar analyse verkreeg:

Meer dan de helft van alle gevaarlijke verkeerssituaties zijn volgens de melder vooral gevaarlijk voor fietsers (50,8 procent).
Automobilisten staan op nummer twee, bij 22 procent van de meldingen zou de situatie vooral voor hen gevaarlijk zijn.
Wandelaars volgen op de voet met 21 procent van de situaties waarbij vooral zij als verkeersdeelnemer gevaar zouden lopen.
We vroegen melders ook aan te geven wat voor gevaar of gevaren er speelden. Zij konden hier meerdere antwoorden geven. Bij veruit de meeste meldingen spelen te hard rijdende auto’s een rol (44 procent).
Ook gevaarlijke kruispunten lijken veel voor te komen: bij 37 procent van de meldingen zou hier sprake van zijn.
Bij een op de vijf gevaarlijke verkeerssituaties speelt een gedeelde weg (waar fietsers bijvoorbeeld geen apart fietspad hebben maar samen met auto’s op de weg rijden) een rol.

Vanaf de lancering op 8 april tot nu toe zijn er maar liefst 73 publicaties verschenen, en dan hebben we vast nog wat mooie publicaties gemist. De kaart is in totaal ruim acht miljoen (!) keer bekeken.

Blije gemeente
Nog belangrijker dan die aandacht is het vervolg dat er aan deze informatie over gevaarlijke verkeerssituaties wordt gegeven. De eerste signalen stemmen gunstig: zo hebben de vele meldingen over gevaarlijke verkeerssituaties voor fietsers de aandacht van Gedeputeerde Dennis Straat van de provincie Utrecht en is de gemeente Alkmaar – waar van heel Noord-Holland de meeste meldingen binnenkwamen – ronduit blij met het meldpunt. Ze zijn namelijk bezig met opstellen van een nieuw verkeersveiligheidsplan waarin ook de subjectieve veiligheid (hoe veilig voelen mensen zich?) wordt meegenomen. Daarbij kunnen ze de resultaten van het Meldpunt Onveilig Verkeer goed gebruiken, verklaren ze aan NH Nieuws.

Is het nu dan afgerond en afgelopen? Wat ons betreft niet. Met deze resultaten in de hand stappen een aantal omroepen naar wethouders en gedeputeerden, die vervolgens weer met de waardevolle informatie aan de slag kunnen om hun gebied veiliger te maken. Bovendien zijn er nog mooie vervolgverhalen te maken – hoe staat het bijvoorbeeld over een jaar met de gevaarlijkste situaties? Is de situatie verbeterd? Ook brengen we morgen naar buiten hoe het zit met gevaarlijke verkeerssituaties in de buurt van basisscholen. Hoe vaak komt dat voor? En wat zijn dat voor verkeerspunten?

Heb je zelf een goed idee voor een onderzoek dat je uit wil voeren met hulp van je publiek? Neem contact met ons op, we helpen je graag. Bekijk ook eens Mapgather, de tool die we gebruikten voor dit meldpunt.

Live bij dertien omroepen: Meldpunt Onveilig Verkeer

Een onoverzichtelijke oversteekplaats, te hard rijdende auto’s of een gevaarlijk kruispunt: waar in jouw buurt is het gevaarlijk in het verkeer? Vandaag lanceerde LocalFocus samen met de regionale omroepen het Meldpunt Onveilig Verkeer.

Inmiddels staat de kaart bij alle dertien omroepen live (bekijk voor een meldpunt in jouw regio het overzicht onderaan) en stromen de reacties binnen. Een snelle telling leert dat er nu al zo’n drieduizend (!) gevaarlijke verkeerssituaties op de kaart staan, van een stoep vol bakfietsen in Amsterdam-Zuid tot een onoverzichtelijk kruispunt in het Gelderse Warnsveld waar vrijwel dagelijks botsingen zijn. Op die locaties kan ook gestemd worden, zodat aan het einde van de rit bekend wordt welk wegvak/kruispunt/fiets-,bos-, wandel-, jaag-, zebra- of olifantenpad het onveiligst gevonden wordt.

Luister hier de reportage van Omroep Gelderland over het gevaarlijke kruispunt: “Ik hoor veel botsingen”

Het meldpunt staat open tot en met Pasen, daarna zullen de omroepen hun conclusies trekken en met die resultaten eventueel naar de lokale politiek stappen. Tot die tijd verwachten we veel mooie reportages en artikelen over verkeersveiligheid in de regio.

Mapgather
We bouwden dit meldpunt met onze nieuwe tool, Mapgather. Daarmee kan iedereen input van gebruikers verzamelen op de kaart: van mooie sneeuwfoto’s tot afvaldumpingen. Met één klik op de kaart download je de goedgekeurde reacties van jouw publiek in een csv-bestand. Analyseer de data en visualiseer je nieuwe inzichten met de hulp van LocalFocus of andere visualisatietools. Uitproberen? De eerste kaart maak je gratis.

Waar kan ik een gevaarlijke verkeerssituatie melden?

We kunnen dit project mede uitvoeren dankzij een bijdrage van het Stimuleringsfonds van de Journalistiek. Heb je vragen over dit project? Mail mij dan.

LocalFocus 2019: en nu gaan we voor HARD 📈🚀

Van misdadigers tot miljonairs en van wijngaarden tot woonboten: de afgelopen vijf jaar maakten we met LocalFocus honderden nieuwsberichten, vooral met cijfers uit open databronnen. Tof, maar nu is het tijd voor the next level.

Er ligt wat ons betreft namelijk nog te veel ‘slapende’ data bij instanties, in lastige formaten of verspreid over regio’s opgeslagen. Daarmee willen we verhalen maken over bijvoorbeeld jeugdzorg, milieuvervuiling en de transitie naar duurzame energie. Het verbaast ons niet dat die onderzoeken tot nu toe blijven liggen, zowel bij ons als andere media. Er is namelijk een hoop handwerk voor nodig. Maar hey, we like a challenge.

Eerder dit jaar scrapeten en analyseerden we – in samenwerking met Open State en NOS – de kandidatenlijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen. We ontdekten hoeveel werk zo’n project is: de lijsten lagen bij afzonderlijke gemeenten, sommigen hadden ze niet openbaar gemaakt of zo opgeslagen dat je ze handmatig moest overtypen. En dan viel het ook nog niet mee om de informatie, verzameld door verschillende redacteuren, overzichtelijk bij elkaar te krijgen én bij te houden wie wat doet.

Achteraf gezien waren er zeker tools te bedenken die de workload hadden kunnen verlichten: een slimme scraper, een lekker overzichtelijk samenwerkingsplatform, dat soort werk. Dankzij een bijdrage van het Stimuleringsfonds van de Journalistiek kunnen we in het komende jaar deze arbeidsintensieve onderzoeken verrichten en bouwen aan slimme tools die ook in de jaren daarna het werk van onze datajournalisten en andere onderzoeksredacties lichter maken en de mogelijkheid geven om nieuwe bronnen aan te boren.

Voor elk verhaal werken we met andere mediapartners. Zij weten immers wat er speelt onder hun publiek, wij vertalen dat naar een datajournalistiek onderzoek. De uitkomsten gebruiken zij weer om sterke regionale verhalen te maken.

Word je enthousiast van dit project? We zijn op zoek naar een redacteur met gevoel voor data en onderzoek. Check hier de vacature.

Waarom we stiekem best trots zijn op de dataverhalen die we dit jaar met LocalFocus maakten

LocalFocus <3 data! We publiceerden dit jaar in totaal 329 onderwerpen in de Nieuwsdienst, gemiddeld zes per week. Van maandelijkse berichten over werkloosheid, huizenverkoop en huurprijzen tot minder gebruikelijke onderwerpen over aangereden dieren, “invasieve exoten” en verplichte rijcursussen voor wegpiraten. In totaal werden alle met LocalFocus gemaakte graphics zo’n 100 miljoen keer bekeken.

Dankzij de volgende zes onderzoeken ontdekten we interessante, nieuwe cijfers. Op deze producties zijn we het meest trots:

5.043.451 euro

Zoveel geld haalde de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) in 2015 terug bij studenten die frauderen met hun uitwonendenbeurs. Via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kregen we een overzicht van alle gecontroleerde en beboete studenten die zeggen uitwonend te zijn, maar dat in feite niet zijn. In totaal werden er 1.573 boetes uitgedeeld. Hoewel dit aantal min of meer gelijk is gebleven ten opzichte van 2012 – toen werden er 1.530 studenten beboet – moest deze groep ruim twee keer zo veel betalen aan de organisatie. Onder andere Omroep Brabant en NU.nl gingen aan de slag met deze cijfers. Gepubliceerd op 16 juli 2016

1.291 hardrijders en bumperklevers

Onder meer hardrijders, bumperklevers en automobilisten die door rood rijden kunnen een zogeheten EMG-Cursus (Educatieve Maatregel Gedrag en Verkeer) opgelegd krijgen. Dat gebeurde meer dan duizend keer in 2015, haalden we uit cijfers die we opvroegen bij het CBR. Wegpiraten in Groningen kregen relatief het vaakst zo’n cursus opgeleverd. Het Algemeen Dagblad zoomde in op de gemeenten in de regio Amersfoort en publiceerde ook een kaart op postcodeniveau. Gepubliceerd op 12 augustus 2016

56 jaar, man en CDA’er

Oftewel, de gemiddelde burgemeester van Nederland. Op basis van een document van de Rijksoverheid maakten we de burgemeesterkaart van Nederland op een Nieuwskaart (een functie die we dit jaar lanceerden, waarop je sinds een tijdje ook eigen KML-bestanden kunt toevoegen, zoals we hier gedaan hebben). Hier vind je de interactieve versie van bovenstaande kaart. Gepubliceerd op 8 december 2016

11.816 arbeidsongevallen

Een ongeluk zit in een klein hoekje, zeker in de (zware) industrie, blijkt uit gegevens die we “loswobten” bij de Arbeidsinspectie. In de afgelopen zes jaren hadden bijna 12 duizend mensen een arbeidsongeval en vielen er 350 doden. Daarnaast ontdekten we dat het in de gemeenten Moerdijk, Borssele en Delfzijl relatief het vaakst misging. Ook zoomden we op postcodeniveau in op de probleemgebieden en daar maakte het Eindhovens Dagblad dit verhaal over. Gepubliceerd op 25 november 2016

628 medaillewinnaars

Van Stella Agsteribbe tot Epke Zonderland; 628 Nederlanders wonnen sinds 1900 een medaille op de Olympische Zomerspelen. In aanloop naar de Spelen in Rio afgelopen zomer, maakten we op basis van gegevens van NOC*NSF een kaart met daarop met alle medaillewinnaars per woonplaats. Meerdere regionale media maakten verhalen voor hun regio: lees hier de artikelen van Het Parool, Tubantia en Omroep Brabant terug. Gepubliceerd op 4 augustus 2016

444.204 minuten (of 308 dagen)

Zo lang stonden treinreizigers in 2015 te wachten op vertraagde of niet rijdende treinen. Voor het derde jaar op rij werkten we samen met Rijdendetreinen.nl om de “doemstations” van Nederland in kaart te brengen. Wat bleek? Het aantal storingen nam weliswaar toe, maar reizigers stonden minder lang te wachten. Niet overal overigens: op flink wat stations, alle rode bollen op bovenstaande kaart, waren reizigers vaker de dupe. Onder andere Omroep Gelderland ging met deze cijfers aan de slag. Gepubliceerd op 19 februari 2016

En deze visualisaties vonden we ook nog erg tof:

Uitslagenkaart Oekraïne-referendum

Tijdens de verkiezingsavond over het Oekraine-referendum op 6 april haalden we automatisch de uitslagen per gemeente op. Meerdere titels gebruikten deze kaart, die realtime werd bijgewerkt met de laatste resultaten. Dat leverde uiteindelijk de bovenstaande dieprode vlakkenkaart op. Gepubliceerd op 6 april 2016

Lintjesregen!

Gepubliceerd op 26 april 2016. O.a Het Parool en Algemeen Dagblad

Wonen in jouw gemeente meer dieren dan mensen?

Gepubliceerd op 8 februari 2016. O.a RTV Noord

Scheepsongevallen

Gepubliceerd op 8 januari 2016. O.a De Gelderlander

Veel dataplezier in 2017!

Het LocalFocus-team

Erik, Jelle, Yordi, Priscilla en Stef

Priscilla: “tijdens de rechtszitting kregen we data in handen gedrukt”

Priscilla Tienkamp is bij LocalFocus de Wob-coordinator. Ze staat aan het roer van een soepele “Wob-machine” en gaat daarbij tot in de rechtszaal.

Ben jij Wob-specialist?
“Ik heb daar nog te weinig voor gewobt. Je moet bij wijze wel honderd Wobs verstuurd hebben om het echt onder de knie te krijgen. Ik vind Sjors van Beek een specialist. Hij heeft mij wegwijs gemaakt.”

Niet iedereen weet wat de Wob is. In het kort?
“De Wob is de wet die zorgt dat iedereen het recht heeft om informatie op te vragen bij de overheid. Het doel van die wet is dat alle informatie over bestuurlijke aangelegenheden openbaar is.”

Hoeveel heb jij gewobt?
“LocalFocus heeft in de afgelopen twee jaar zo’n tachtig Wob-verzoeken verstuurd. Ons Wob-tempo is redelijk constant, maar we krijgen de laatste tijd wel meer data binnen. Dat komt doordat steeds meer instanties ons kennen en buiten de Wob om data leveren.”

“3.000 klachten over misstanden op werkvloer”
Recent onderzoek van LocalFocus met Wob-data.

Wanneer is het moment om te wobben?
“Ik bel instanties eerst om te vragen of we de informatie buiten de Wob om mogen krijgen. Willen ze dat niet, dan ga ik wobben.”

Wat levert de Wob op?
“Voor ons aardig wat data: we kunnen één keer per week een eigen onderzoek publiceren dat is gebaseerd op de Wob. Het levert bovendien een interessant inzicht op in hoe slecht het soms is gesteld met databases en archieven van organisaties. Zo’n negentig procent van onze verzoeken leidt tot een verhaal. Dat is hoog, wat vooral komt doordat wij vragen naar databestanden met statistische gegevens. Dat ligt vaak minder gevoelig.”

Stel je krijgt de data niet, hoe ver ga je?
“Dat hangt van het belang af. We zijn tot de rechter gegaan. Maar vaak loont een bezwaarschrift na een afwijzing al en krijg je daarna alsnog de gegevens. Een bijkomend voordeel: na het sturen van een bezwaarschrift word je vaak uitgenodigd voor een hoorzitting. Tijdens hoorzittingen krijgen we vaak inzicht in hoe de databases werken en wat er allemaal inzit. Dat is zeer nuttig.”

Hoe was die rechtszaak?

Priscilla en haar “Bijbel voor de wobbende journalist”

“Weinig journalisten gaan tot aan de rechter, dus dit was heel interessant om te doen. Tijdens die rechtszitting drukte de jurist van de tegenpartij een blaadje in onze handen met daarop een groot deel van de gegevens waar wij om vroegen. Dat laat zien dat zo’n rechtszaak ook een uiterst drukmiddel kan zijn. Uiteindelijk wonnen we deze zaak ook nog.”

Moet elke journalist kunnen wobben, of is het een specialisme?
“Elke journalist moet het een keer gedaan hebben. Het vergt een andere manier van denken. Een Wob-verzoek moet dichtgetimmerd zijn, je moet eigenlijk als een jurist formuleren. Ik adviseer journalisten daarom hun verzoek ten minste te laten checken door een Wob-specialist.”

Hoe start ik met wobben?
“Met het formuleren van een hele goede vraag. En ga vooral lezen over wobben. Bekijk andermans Wob-verzoeken en hoe ze behandeld zijn. En bel Sjors van Beek, hoewel hij het druk heeft tegenwoordig.”

Meer over regionale data en datajournalistiek?

Ontvang elke maand een nieuwsbrief over interessante regionale data en datajournalistiek:

Categorie: Onderzoeksjournalistiek