Localfocus blog

Het is bekend dat we fan zijn van Lars Boogaard, redacteur visualisaties bij de NOS. We spraken hem over de functie en plek van datavisualisatie op de nieuwsredactie.

Vertel, wat doe je nu precies bij de NOS?
“Ik ben geen hardcore datajournalist die hele dagen loopt te speuren naar openingen voor verhalen. Ik maak visualisaties bij verhalen die mijn collega’s schrijven. Dat betekent dat ik van alles en nog wat doe. Op dit moment schrijven we een verhaal over windmolens, dan rijst al gauw de vraag waar die precies staan. Dan ga ik op zoek naar de data en die visualiseer ik vervolgens. Op dit moment word ik Redacteur Online Visualisaties genoemd. Eigenlijk combineer ik verschillende disciplines en expertises: denken in visuele mogelijkheden en oog hebben voor journalistieke verhalen en nieuwswaardigheid.”

Hoe gaat die samenwerking dan? 
“Het liefst word ik zo snel mogelijk aangehaakt. Wanneer het onderzoek nog gaande is kan ik nog iets zeggen over de data namelijk. Redacteuren zijn vaak geneigd om in te zoomen op het grote beeld of juist de uitzondering te belichten, terwijl een visualisatie juist de mogelijkheid biedt om complete informatie te delen.”

Is het lastig om collega’s te overtuigen van de toegevoegde waarde van datavisualisaties?
“Ik wil andere mensen op de redactie vooral met het datavirus besmetten door te laten zien wat LocalFocus kan en dat het geen tovenarij is. Datavisualisaties maken hoeft niet moeilijk te zijn. Op die manier wil ik anderen meer in aanraking laten komen met data.”

Wat is de visie van collega-redacteuren op datavisualisaties?
“We doen bij de NOS veel onderzoek. We zetten bijvoorbeeld enquêtes uit of we vragen gemeenten om te reageren op een aantal vragen om een zo helder mogelijk beeld te krijgen van een situatie. Die onderzoeken worden sowieso gedaan, of ik er nu een visualisatie bij maak of niet. Ik heb wel gemerkt dat collega’s die veel van mijn werk zien, daardoor geïnspireerd raken. Visualisaties geven de lezer enerzijds de mogelijkheid om zelf het verhaal te kiezen. Op die manier bereiken we een grotere doelgroep. Anderzijds geven visualisaties een compleet beeld van het onderzoek dat mijn collega’s hebben gedaan.”

Wat is jouw visie op datajournalistiek in vergelijking met ‘gewone’ journalistiek?
“Ik denk dat het maken van datajournalistiek niet heel erg verschilt van het maken van welk journalistiek verhaal dan ook. In beide gevallen zoek je informatie, verzamel je gegevens en op basis daarvan maak je een verhaal. Als datajournalist houd je wel voor ogen dat er een visualisatie uit moet komen en moet je rekening houden met wat er mogelijk is. Net als bij tekst kies je een vertelvorm en op die manier kijk je naar de data.”

Soms zet jij dingen op de kaart waar we zelf nog niet eens aan gedacht hadden. Zoals deze kaart met vermiste oorlogsvliegers uit de Tweede Wereldoorlog. Hoe ben je op dit idee gekomen?

Vermiste oorlogsvliegers

“Een collega was bezig met een verhaal over vermiste vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Er zijn al verschillende onderzoeken naar gedaan en er was al waardevolle data verzameld. Toen mijn collega dit in kaart wilde brengen, heeft hij mij aangehaakt. Wanneer we de data zouden visualiseren zouden we het verhaal met een veel grotere groep mensen kunnen delen. We hadden direct het idee om de vliegtuigen op de kaart te zetten, want deze data was nog niet eerder gevisualiseerd. Niet zo gek, want hoe zet je iets dat kwijt is op een kaart? Dat heb ik dus opgelost door alle vermiste vliegtuigen per gebied een eigen coördinaat te geven, waardoor ze in een cluster op de kaart gezet konden worden. Dan was het duidelijk dat ze in een bepaald gebied zijn vermist en niet op die exacte locatie.”

En hoe ben je te werk gegaan toen je de aardbeving in Italië in kaart bracht?

Aardbeving Italië

“Hierbij heb ik gebruik gemaakt van Keyhole Markup Language. Dit is een bepaalde code waarmee je vormen op een kaart kunt zetten. De data heb ik van het seismologisch instituut in de Verenigde Staten. Zij berekenen met behulp van meldingen en modellen aardbevingen en geven dat weer in Google Earth. Met die data hebben wij de aardbeving in Italië in kaart gebracht. Het doel was dit zo specifiek mogelijk te doen, omdat er veel Nederlanders op vakantie gaan in dat land.”

Ben je wel eens tegen beperkingen aangelopen bij het in kaart brengen van data?
“Jazeker, maar af en toe hoor. Als je met data bezig bent wil je altijd meer en beter. Eerst vind je data op gemeentelijk niveau nog diep genoeg, maar op een gegeven moment wil je meer. Buurtniveau, wijkniveau, niets is te gek en dan zegt LocalFocus af en toe ‘dit is teveel’. Dat is ook logisch, als je met zulke specifieke data bezig bent, kun je er ook voor kiezen om zelf een kaart te programmeren.”